سنویسنده، شاعر، فیلمساز . . .

نادر ابراهیمی در چهاردهم فروردین‌ماه سال ١٣١۵ در تهران به‌دنیا آمد. تحصیلات مقدماتی را در این شهر گذراند و پس از گرفتن دیپلم ادبی از دبیرستان دارالفنون، به دانشكده‌ی حقوق وارد شد. اما این دانشكده را پس از دو سال رها كرد و سپس در رشته‌ی زبان و ادبیات انگلیسی به درجه‌ی لیسانس رسید. او از ١٣ سالگی به یك سازمان سیاسی پیوست كه بارها دستگیری، بازجویی و زندان رفتن را برایش درپی داشت.

ارایه‌ی فهرست كاملی از شغل‌های ابراهیمی، كار دشواری است. او خود در دو كتاب ”ابن مشغله” و ”ابوالمشاغل” ضمن شرح وقایع زندگی، به فعالیت‌های گوناگون خود نیز پرداخته است. ازجمله شغل‌های او بوده است: كمك‌كارگری تعمیرگاه سیار در تركمن‌صحرا، كارگری چاپخانه، حسابداری و تحویلداری بانك، صفحه‌بندی روزنامه و مجله و كارهای چاپ دیگر، میرزایی یك حجره‌ی فرش در بازار، مترجمی و ویراستاری، ایران‌شناسی عملی و چاپ مقاله‌های ایران‌شناختی، فیلمسازی مستند و سینمایی، مصور كردن كتاب‌های كودكان، مدیریت یك كتاب‌فروشی، خطاطی، نقاشی و نقاشی روی روسری و لباس، تدریس در دانشگاه‌ها و …

در تمام سال‌های پركار و بی‌كار یا وقت‌هایی كه در زندان به‌سر می‌برد، نوشتن را ـ كه از ١٦ سالگی آغاز كرده بود ـ كنار نگذاشت. در سال ١٣۴٢ نخستین كتاب خود را با عنوان ” خانه‌یی برای شب” به‌چاپ رسانید كه داستان ”دشنام” در آن با استقبالی چشمگیر مواجه شد. تا سال ١٣۸٠ علاوه بر صدها مقاله‌ی تحقیقی‌ و نقد، بیش از صد كتاب از او چاپ و منتشر شده است كه دربرگیرنده‌ی داستان بلند (رمان) و كوتاه، كتاب كودك و نوجوان، نمایشنامه، فیلمنامه و پژوهش در زمینه‌های گوناگون است. ضمن آن‌كه چند اثرش به زبان‌های مختلف دنیا برگردانده شده است.

نادر ابراهیمی چندین فیلم مستند و سینمایی و همچنین دو مجموعه‌ی تلویزیونی را نوشته و كارگردانی كرده، و آهنگ‌ها و ترانه‌هایی برای آن‌ها ساخته است. او همچنین توانسته است نخستین مؤسسه‌ی غیرانتفاعی ـ غیردولتی ایران‌شناسی را تاسیس كند؛ كه هزینه و زحمت‌های فراوانی برای سفر، تهیه‌ی فیلم و عكس و اسلاید از سراسر ایران و بایگانی كردن آن‌ها صرف كرد؛ ولی چنان‌كه باید، شناخته و به‌كار گرفته نشد و با فرارسیدن انقلاب و جنگ، متوقف شد.

او فعالیت حرفه‌یی خود را در زمینه‌ی ادبیات كودكان، با تاسیس ”مؤسسه‌ی همگام با كودكان و نوجوانان” ـ با همكاری همسرش ـ در آن مؤسسه متمركز كرد. این مؤسسه، به‌منظور مطالعه در زمینه‌ی مسائل مربوط به كودكان و نوجوانان برپا شد و فعالیتش را در حیطه‌ی نوشتن، چاپ و پخش كتاب، نقاشی، عكاسی، و پژوهش درباره‌ی خلق‌وخو، رفتار و زبان كودكان و نیز بررسی شیوه‌های یادگیری آنان دنبال كرد. ”همگام” عنوان ”ناشر برگزیده‌ی آسیا” و ”ناشر برگزیده‌ی نخست جهان” را از جشنواره‌های آسیایی و جهانی تصویرگری كتاب كودك دریافت كرد.

ابراهیمی در زمینه‌ی ادبیات كودكان، جایزه‌ی نخست براتیسلاوا، جایزه‌ی نخست تعلیم و تربیت یونسكو، جایزه‌ی كتاب برگزیده‌ی سال ایران و چندین جایزه‌ی دیگر را هم دریافت كرده است. او همچنین عنوان ”نویسنده‌ی برگزیده‌ی ادبیات داستانی ٢٠ سال بعد از انقلاب” را به‌خاطر داستان بلند و هفت‌جلدی ”آتش بدون دود” به‌دست آورده است.

نادر ابراهیمی در زندگی پرفرازونشیب خود، جایگاه خاصی برای ورزش نگهداشته است. او رشته‌های مختلف ورزشی را تجربه كرده، یكی از قدیم‌ترین گروه‌های كوهنوردی به‌نام ”اَبَرمرد” را بنیان نهاده و در توسعه‌ی كوهنوردی و اخلاق كوهنوردی، تاثیرگذار بوده است.

نادر ابراهیمی در حال حاضر كه ۷٠ سال دارد، به علت بیماری در منزل استراحت می كند، بیماری اش آرام آرام در حال بهبود است. امید كه بتواند انبوه كارهای ناتمامش را كه شامل تحقیقات، داستانهای بلند و كوتاه و فیلمنامه می شود، به پایان برساند.

چنین نشد، و او در خرداد ماه ١٣۸۷، برای آخرین سفر، پرواز کرد.

مقاله ها

١- خود معیاری داستان نویس ایران، روزنامه ی كیهان ، ۵/١١/٦٦
٢ - توجه كنید دوست من ، ماهنامه نگین ، شماره ١٠٢، آبان ١٣۵٢ ، صص ٢٣-٢١ و ۵٩ [جوابیه ابراهیمی به مقاله ی انتقادی فریدون تنكابنی ]
٣ - كتاب كودك در روبرویی با پدیده های تمدن معاصر، روزگار وصل ، سال اول ، شماره ی یك ، دی ماه ١٣۷٣ [ نگاهی گذرا به كتاب « جهان علیه كودك »]
۴ - ششمین سال خاموشی صمد ، روزنامه ی كیهان ۸/٦/۵٢
۵ - فارسی نویسی برای كودكان ، پیام نوین ، دوره ی دهم ، شماره ی ۴ ، خرداد ۵٢/ شماره ی ۵ ، تیر ۵٢
٦ - عاشقی با یك دوربین هشت میلیمتری و چهار دقیقه فیلم ، آیندگان ، دوره سوم ، شماره ۸٩۷ ، ٢٠/۸/۴٩ ، صص ۷و۴ [ نقد فیلم عمو سیبیلو]
۷ - پنجمین فستیوال بین المللی فیلم های كودكان ، فرهنگ و زندگی ، شماره های ۵و۴، اردیبهشت ۵٠ صص ٩٢-۸٩
۸ - تا- نشان خواهد بود ، گرافیك ، سال اول، شماره ی یك ، خرداد ۷١ ، صص۷-۴
٩ - نمایش در خدمت كودكان معلول، در كتاب « مجموعه ی مقالات اولین كنگره ی هنر در ادبیات ، سال ١٣۷٢ »،تهران ، انتشارات تربیت ، ١٣۷٣،٢٦٠ ص، مصور.
١٠ - نویسندگی شفابخش است ، ایران،یكشنبه ۷ آبان ١٣۷۴.
١١ - تولید امروز، برای فردا، سخنرانی در سمینار بررسی ادبیات كودكان،١٣۷٠
بقیه مقاله ها در دست تهیه است و بزودی اضافه می گردد.

مصاحبه ها

١ - ادبیات داستانی ، شماره ی ٢٣، شهریور۷٣، صص ١١-۵ « ما بر سر بزرگ ترین گنجینه ی ادبیات داستانی جهان نشسته ایم ».
٢ - ایران، ‌[١۴فروردین ۴۷، روز جهانی كودك ]، « فرهنگ اسلامی ، كودك خواه است ».
٣ - رویش ، شماره ٩ ، صص ٣۴-٢٦ ، ١۷ آبان ۷٠ ، « مناظره توران میرهادی و نادر ابراهیمی ».
۴ - رونق ، سال اول ، شماره ی ٩ ، اردیبهشت ۷٠، صص ۵١-۴٩ ، « ادبیات كودك » مصاحبه گر : فرج بال افكن .
بقیه مصاحبه ها در دست تهیه است و بزودی اضافه می گردد.

فعایت های سینمایی

نویسندگی و كارگردانی فیلم سينمایی ”صدای صحرا” تهیه‌شده در سینماتئاتر ركس
نویسندگی و كارگردانی فیلم مستند ”عَلَم‌كوه و تخت سلیمان”
نویسندگی و كارگردانی فیلم مستند ”گل‌های وحشی ایران”؛ قسمت اول: آذربایجان ـ گل‌های خردادی ـ تهیه‌شده در تلویزیون
نویسندگی و كارگردانی فیلم داستانی ”پدر در كوهستان” (یا: ما از راه دیگری می‌رویم) ـ تهیه‌شده در كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان
نویسندگی و كارگردانی مجموعه‌ی تلویزیونی ٣٦ ساعته‌ی ”آتش بدون دود” ـ تهیه‌شده در تلویزیون ١٣٥٤ - ١٣٥٣
نویسندگی و كارگردانی۵٠ ساعت از مجموعه‌ی تربیتی آموزشی ”سفرهای دور و دراز هامی و كامی در وطن” ـ تهیه‌شده در تلویزیون ١٣٥۷ - ١٣٥٦
نویسندگی، مشاورت، كارگردانی و تدوین مجموعه‌ی ١٣ قسمتی ”جمعه‌ی خونین مكه”
نویسندگی، كارگردانی و تدوین فیلم ٦١ دقیقه‌یی ”شركت نفت در سخت‌ترین سال‌ها”
نویسندگی، كارگردانی و تدوین یك مجموعه‌ی تلویزیونی به‌نام ”اسناد كهنه، تاریخ نو”
نویسندگی و كارگردانی فیلم مستند ”صحرای دوگانه”
نویسندگی و كارگردانی فیلم سینمایی ”روزی كه هوا ایستاد”
گفتار متن فیلم‌های مستند ”ارگ بم”، ”گلاب قمصر”، ”پ مثل پلیكان”، بخشی از ”مغول‌ها”، ‌”تپه‌های قیطریه”، ”آن‌كه خیال بافت و آن‌كه عمل كرد” و ”كایت”
نویسندگی فیلمنامه‌ی فیلم سینمایی ”دست شیطان”، و دو فیلمنامه‌ی چاپ‌شده: ”صدای صحرا” و ”آخرین عادل غرب”

تدریس فیلمنامه‌نویسی و كارگردانی و تحلیل فیلم در دفتر تبلیغات اسلامی حوزه‌ی علمیه‌ی قم
تدریس فیلمنامه‌نویسی و اصول كارگردانی و تحلیل فیلم در دفتر فیلمسازی سپاه پاسداران تدریس فیلمنامه‌نویسی و اصول داستان‌نویسی در دانشكده‌ی صداوسیما
تدریس اصول داستان‌نویسی و تحلیل فیلم در دانشگاه هنر دانشگاه هنر
نویسندگی و مشاورت كارگردانی مجموعه‌ی كوتاه تلویزیونی ”هفته‌ی دولت”

سروده ها

تصویر وطن (شعر) در مجموعه‌ی تلویزیونی ”سفرهای دور و دراز هامی و كامی”
سفر بخاطر وطن (شعر)، در مجموعه‌ی تلویزیونی ”سفرهای دور و دراز هامی و كامی”
هجرت (شعر) در نمایشنامه‌ی ”سنجاب‌ ها” ـ اثر نویسنده
دنبال دل (شعر و آهنگ) در نمایشنامه‌ی ”سنجاب‌ها” ـ اثر نویسنده
سرود كوه نوردان (شعر و آهنگ)

تصویر وطن
ترانه ی « تصویر وطن »
ترانه سرا : نادر ابراهیمی
آهنگساز و رهبر نوازندگان : فریدون شهبازیان
خواننده : محمد نوری
ای سلامم ، ای سرودم
ای نگهبان وجودم
ای غمم تو، شادی ام تو
مایه آزادی ام تو ... ای وطن!

ای دلیل زنده بودن
ای سرودی صادقانه
ای دلیل زنده ماندن
جانپناهی جاودانه ... ای وطن!
همچو رویش در بهاران
همچو جان در هر بدن
مثل بوی عطر گلها
مثل سبزی چمن ... ای وطن!
مثل راز شعر حافظ
مثل آواز قناری
همچو یاد خوشترینها
همچو باران بهاری ... ای وطن!
مثل غم در مرگ مادر
مثل كوهٍ غُصه هايی
مثل سربازان عاشق
قهرمان قصه هايی ... ای وطن!
همچو آواز بلندی
از بلندیهای پاك
باغروری، با گذشتی
با وفایی همچو خاك ... ای وطن!
ای وطن!
ای وطن!

سفر به خاطر وطن
ترانه ی « سفر به خاطر وطن »
ترانه و طرح آهنگ : نادر ابراهیمی
تنظیم كننده برای اركستر و رهبر گروه نوازندگان : فریدون شهبازیان
خواننده : محمد نوری
(این ترانه بوسیله گروه خوانندگان خردسال و نوجوان رادیو نیز خوانده شده.)

ما برای پرسیدن نام گلی ناشناس چه سفرها كرده ایم، چه سفرها كرده ایم
ما برای بوسیدن خاك سر قله ها چه خطرها كرده ایم، چه خطرها كرده ایم
ما برای آنكه ایران گوهری تابان شود خون دلها خورده ایم خون دلها خورده ایم
ما برای آنكه ایران خانه خوبان شود رنج دوران برده ایم رنج دوران برده ایم
ما برای بوئیدن بوی گل نسترن چه سفرها كرده ایم، چه سفرها كرده ایم
ما برای نوشیدن شورابه های كویر چه خطرها كرده ایم، چه خطرها كرده ایم
ما برای خواندن این قصه عشق به خاك خون دلها خورده ایم خون دلها خورده ایم
ما برای جاودانه ماندن این عشق پاك رنج دوران برده ایم رنج دوران برده ایم

عکس

فیلم

صدا

تماس

خواهشمند است جهت ارتباط با ما فرم ذیل را تکمیل نمایید.